przedkładam Izbie do rozpatrzenia projekt ustawy — Prawo wyborczo-referendalne. Przedłożenie zastępuje obowiązującą Ordynację wyborczą i ustawę o referendach, przeprowadzając głęboką reformę szeroko pojętego dreamlandzkiego prawa wyborczego. O ile koncepcje zmian sformułowałem jeszcze kilka miesięcy temu, to sama treść ustawy powstała w całości dzisiaj. Bieżąca sytuacja wymaga bowiem szybkiej korekty przepisów, a zarazem zdaje się, że nowelizacja przygotowana przez p. Oxlade'a-Chamberlaina za moją sugestią nie zadośćuczyniła oczekiwaniom Izby. Z tego względu uznałem przygotowanie projektu królewskiego za właściwe. Mam nadzieję na aktywny udział wszystkich deputowanych w pracach i przyjęcie rozwiązań satysfakcjonujących mniej więcej każdego. Serdecznie proszę o uważne czytanie projektu, ze względu na ważkość materii, jak również wyjątkowo szybkie tempo prac legislacyjnych.
Najważniejszą zmianą w zakresie wyborów, przewidzianą w przedłożeniu, jest zastąpienie instytucji głosu pustego dwiema opcjami głosowania: przeciw wszystkim kandydatom i obojętnie. Ustawa pozwala zatem wyborcy ściślej wyrazić swoją wolę, zapewnia, że wybrany rząd będzie się każdorazowo cieszył demokratyczną legitymacją do sprawowania władzy, a także jednoznacznie przesądza o ważności głosów nieoddanych za konkretnym kandydatem. Co więcej, precyzyjnie określony zostaje kalendarz wyborczy. W tej chwili istnieje znaczna dowolność w tej materii, co jest niepożądane zwłaszcza dlatego, że od momentu zarządzenia wyborów zależy grono osób dysponujących prawem głosu. Obowiązująca ordynacja nie przewiduje także odstępu między zakończeniem zgłaszania kandydatów a rozpoczęciem głosowania. Na gruncie przedłożenia wybory będą zarządzane w trzecim od końca pełnym tygodniu kadencji. Tydzień następny będzie poświęcony zgłaszaniu kandydatów, zaś w weekend (piątek — niedziela) kolejnego jeszcze tygodnia odbędzie się głosowanie. Jeśli zaistnieje potrzeba przeprowadzenia drugiego głosowania, będzie ono mieć miejsce w bezpośrednio następujący weekend. Później komisarz wyborczy ogłosi wyniki, a Król albo Sąd Królestwa (zależnie od tego, czy wybory zostaną zaprotestowane) stwierdzi ważność wyborów.
Co do referendów, przedłożenie w pierwszym rzędzie znosi podział na referenda wiążące i konsultacyjne, nieznajdujący oparcia w przepisach Karty Konstytucyjnej. Dookreśla także dopuszczalność referendów, zapobiegając przykładowo wykoncypowanemu przez dep. von Witta referendum w sprawie secesji kraju, ale także formułowaniu pytań i odpowiedzi w sposób sugerujący albo narzucający rozstrzygnięcie. O dopuszczalności wniosku referendalnego ma orzekać Sąd Królestwa. Stwierdzanie ważności referendów przebiega analogicznie jak w przypadku wyborów, ale ze względu na mniejszą pilność wymogi czasowe są nieco poluzowane: zarówno co do wniesienia protestu przez uprawnionego do głosu, jak i wydania orzeczenia przez sąd.
Jeśli chodzi o pomniejsze, ale wciąż zasługujące na wymienienie zmiany, ustawa przewiduje obowiązek informowania o głosowaniach wyborczych i referendalnych via e-mail i PW oraz penalizuje oszustwa wyborcze i naruszenia tajemnicy wyborczej.
(tekst jednolity Kodeksu karnego w osobnym poście)[/justify]USTAWAArt. 1. 1. Ustawa określa prawa wyborcze i referendalne obywateli dreamlandzkich, zasady i tryb zarządzania, przeprowadzania, ustalania wyników i stwierdzania ważności wyborów ogólnopaństwowych oraz referendów ogólnopaństwowych i krajowych, właściwość organów władzy publicznej w sprawach określonych ustawą oraz organizację federalnego organu wyborczego.
(projekt)
Prawo wyborczo-referendalne
Dział I
Przepisy ogólne
Rozdział 1
Zakres stosowania ustawy, definicje i skróty
2. Ustawa nie ma zastosowania do wyborów krajowych.
Art. 2. 1. Określenie „wyborca” oznacza tego, któremu w danych wyborach przysługuje prawo głosu.
2. Określenie „uprawniony” oznacza tego, któremu w danym referendum przysługuje prawo głosu.
3. Skrótowe określenia, użyte w niniejszej ustawie, oznaczają odpowiednio:
[offset=6]1) „Premier Rządu” — Premiera Rządu Królewskiego;
2) „tydzień” — tydzień kalendarzowy;
3) „weekend” — następujące kolejno po sobie dni tego samego tygodnia: piątek, sobotę i niedzielę.[/offset]Rozdział 2Art. 3. 1. Król zarządza wybory i referenda ogólnopaństwowe oraz bada i stwierdza ich ważność, o ile nie zostały zaprotestowane.
Organy właściwe w sprawach wyborczych i referendalnych
2. W stosunku do referendów krajowych te same funkcje pełni właściwy organ rządu krajowego. Jego właściwość określa prawo krajowe.
Art. 4. 1. Federalny organ wyborczy, zwany dalej „organem wyborczym”, przeprowadza wszelkie wybory i referenda oraz ustala ich wyniki.
2. Organem wyborczym jest Komisarz Wyborczy Królestwa, powoływany i odwoływany przez Króla. Odwołać organ wyborczy w czasie wyborów albo referendum można tylko z ważnej przyczyny.
3. Organ wyborczy jest niezależny i wykonuje swoje kompetencje niezawiśle.
Art. 5. Sąd Królestwa bada i stwierdza ważność zaprotestowanych wyborów i referendów.
Rozdział 3Art. 6. 1. Organ wyborczy prowadzi serwis internetowy, w którym odbywają się głosowania wyborcze i referendalne, zwany dalej „serwisem wyborczym”.
Środki techniczne
2. Serwis wyborczy powinien zapewniać udział w głosowaniu wyłącznie osób dysponujących prawem głosu, umożliwiać oddawanie głosów tylko w sposób zgodny z przepisami ustawy oraz zapewniać tajność oddanych głosów.
3. Tajność oddanych głosów jest nienaruszalna. Dostęp do informacji o nich przysługuje wyłącznie organowi wyborczemu i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania jego ustawowych kompetencji.
Rozdział 4Art. 7. 1. Organ wyborczy zawiadamia uprawnionych do głosu o nadchodzących głosowaniach w wyborach i referendach, najpóźniej na 24 godziny przed rozpoczęciem danego głosowania.
Obowiązek informacyjny
2. Zawiadomień dokonuje się e-mailowo na adres zawiadamianego ujawniony w Centralnym Rejestrze Mieszkańców oraz wiadomością prywatną za pośrednictwem państwowego forum dyskusyjnego.
Dział IIArt. 8. Obywatelowi dreamlandzkiemu, dysponującemu prawami publicznymi, przysługuje prawo głosu w wyborach, o ile nabył obywatelstwo przed ich zarządzeniem.
Wybory
Rozdział 1
Prawa wyborcze
Art. 9. 1. Wyborcy przysługuje prawo kandydowania, z zastrzeżeniem ust. 2 i przepisów szczególnych.
2. Prawo kandydowania nie przysługuje organowi wyborczemu ani osobie, wobec której prawomocnie orzeczono zakaz zajmowania określonego stanowiska — w wyborach na to stanowisko.
Rozdział 2Art. 10. Prawo kandydowania nie przysługuje obywatelowi państwa obcego, niebędącego członkiem Wspólnoty Korony Ebruzów.
Wybory na stanowisko Premiera Rządu Królewskiego
Art. 11. 1. Wybory odbywają się na przestrzeni trzech albo, w przypadku przeprowadzenia drugiego głosowania, czterech tygodni.
2. Pierwszym tygodniem wyborczym jest ten następujący po tygodniu, w którym wybory zarządzono. Dalszymi tygodniami wyborczymi są tygodnie następujące kolejno po pierwszym.
Art. 12. 1. Król zarządza wybory w trzecim ostatnim pełnym tygodniu kadencji, na którą wybrano urzędującego Premiera Rządu. Z ważnej przyczyny można zarządzić wybory w tygodniu bezpośrednio poprzednim albo następnym.
2. W przypadku zrzeczenia się urzędu przez Premiera Rządu albo jego odwołania w referendum, jak również w przypadku nierozstrzygnięcia wyborów w drugim głosowaniu, odrzucenia w wyborach wszystkich kandydatów albo stwierdzenia nieważności wyborów, Król zarządza wybory niezwłocznie.
3. Akt zarządzenia wyborów zawiera pouczenie o tym, na jakie daty przypadają poszczególne tygodnie wyborcze oraz o przeprowadzanych w tych tygodniach procedurach wyborczych.
Art. 13. 1. Organ wyborczy prowadzi listę kandydatów.
2. Wpisać się na listę kandydatów może obywatel dreamlandzki, dysponujący prawem kandydowania w danych wyborach. Organ wyborczy informuje wpisującego się o ważności wpisu.
3. Lista kandydatów otwiera się z początkiem pierwszego tygodnia wyborczego i zamyka się z jego upływem, chyba że do tego czasu nie wpisały się na nią przynajmniej dwie osoby.
4. Jeśli w pierwszym tygodniu wyborczym na listę kandydatów nie wpisały się przynajmniej dwie osoby, zamyka się ona z upływem dnia wpisania się drugiej osoby albo z upływem środy drugiego tygodnia wyborczego, którekolwiek nastąpi wcześniej.
5. Jeśli zamknięta lista kandydatów jest pusta, kandydata wyznacza Król, w czwartek drugiego tygodnia wyborczego.
Art. 14. 1. Pierwsze głosowanie odbywa się w weekend drugiego tygodnia wyborczego.
2. Jeśli wybory nie zostały rozstrzygnięte w pierwszym głosowaniu, w weekend trzeciego tygodnia wyborczego odbywa się drugie głosowanie.
3. Wyborca oddaje w głosowaniu pojedynczy głos: za oznaczonym kandydatem, przeciw wszystkim kandydatom albo obojętny.
4. Głos oddany niezgodnie z przepisami ustawy jest nieważny.
Art. 15. 1. Skutek głosowania ustala się następująco:
2. Jeśli na jednego kandydata oddano więcej głosów niż na któregokolwiek innego i więcej niż przeciwko wszystkim kandydatom, kandydat ten został wybrany, a kandydaci pozostali zostali odrzuceni.
3. Jeśli na więcej niż jednego kandydata oddano tyle samo głosów, więcej niż na któregokolwiek spośród pozostałych kandydatów i więcej niż przeciwko wszystkim kandydatom, kandydaci pozostali zostali odrzuceni, a wybory zostały nierozstrzygnięte.
4. Jeśli przeciw wszystkim kandydatom oddano więcej głosów, niż na któregokolwiek kandydata, wszyscy kandydaci zostali odrzuceni.
Art. 16. 1. Niezwłoczenie po zakończeniu głosowania, organ wyborczy zlicza głosy, a następnie ustala i obwieszcza wyniki i skutek głosowania.
2. Obwieszczenie zawiera:
[offset=6]1) liczbę wyborców;
2) liczbę wyborców, którzy wykonali prawo głosu;
3) liczbę głosów oddanych w poszczególnych opcjach;
4) liczbę głosów nieważnych;
5) skutek głosowania;
6) pouczenie o prawie wniesienia protestu wyborczego i treści odpowiednich przepisów ustawy.[/offset]
Art. 17. 1. Ważność wyborów bada się i stwierdza przed upływem ostatniego tygodnia wyborczego.
2. Nieważność wyborów stwierdza się tylko, jeśli stwierdzone uchybienia w ich zarządzeniu, przeprowadzeniu lub ustalaniu wyników głosowań mogły mieć wpływ na ich wynik.
3. W terminie dwóch dni od dnia obwieszczenia wyników ostatniego głosowania, wyborcy przysługuje protest wyborczy przeciwko ważności wyborów do Sądu Królestwa. Protest skierowany jest przeciwko Królowi i organowi wyborczemu łącznie.
4. Nie bada się ważności wyborów nierozstrzygniętych ani tych, w których odrzucono wszystkich kandydatów.
Art. 18. Urzędowanie wybranego Premiera Rządu rozpoczyna się dnia następującego po dniu stwierdzenia ważności wyborów.
Dział IIIArt. 19. Obywatelowi dreamlandzkiemu, dysponującemu prawami publicznymi, przysługuje prawo głosu w referendum ogólnopaństwowym, o ile nabył obywatelstwo przed jego zarządzeniem, oraz prawo inicjatywy w zakresie referendum ogólnopaństwowego.
Referenda
Rozdział 1
Prawa referendalne
Art. 20. Obywatelowi dreamlandzkiemu, dysponującemu prawami publicznymi, zamieszkałemu na terytorium określonego kraju federacji, przysługuje prawo głosu w referendum krajowym, odbywającym się w tym kraju, o ile nabył obywatelstwo przed jego zarządzeniem, oraz prawo inicjatywy w zakresie takiego referendum.
Rozdział 2Art. 21. 1. Referendum ogólnopaństwowe może dotyczyć spraw o szczególnym znaczeniu dla państwa, z wyłączeniem amnestii, budżetu, podatków i kadr rządu federalnego (referendum ogólnopaństwowe zwykłe). Nie może ono naruszać niezależności Sądu Królestwa ani niezawisłości sędziów.
Przedmiot referendum
2. Król zarządza referendum ogólnopaństwowe zwykłe samodzielnie albo na wniosek Parlamentu Królewskiego lub pięciu obywateli dysponujących prawem inicjatywy.
Art. 22. 1. Referendum ogólnopaństwowe może dotyczyć odwołania Premiera Rządu (referendum ogólnopaństwowe w sprawie odwołania Premiera Rządu).
2. Król zarządza referendum ogólnopaństwowe w sprawie odwołania Premiera Rządu samodzielnie albo na wniosek trzech obywateli dysponujących prawem inicjatywy.
Art. 23. 1. Referendum krajowe może dotyczyć spraw o szczególnym znaczeniu dla kraju federacji, z wyłączeniem budżetu i podatków.
2. Właściwy organ rządu krajowego zarządza referendum krajowe na wniosek Króla albo trzech obywateli dysponujących prawem inicjatywy, a jeśli prawo krajowe tak stanowi, także samodzielnie albo na wniosek innego organu rządu krajowego.
Art. 24. Żadne referendum nie może zmierzać do naruszenia niepodległości państwa lub nienaruszalności jego granic, porządku konstytucyjnego państwa lub poszczególnego kraju ani przepisów ustawy lub dekretu.
Art. 25. Referendum w tym samym przedmiocie nie może odbywać się dwukrotnie w ciągu sześciu miesięcy, a w przypadku referendum w sprawie odwołania Premiera Rządu, dwukrotnie w trakcie tej samej jego kadencji.
Rozdział 3Art. 26. 1. Wniosek o zarządzenie referendum wnosi się do organu właściwego do jego zarządzenia.
Ogólna procedura referendalna
2. Obywatel dysponujący prawem inicjatywy może złożyć projekt wniosku o zarządzenie referendum w sekcji państwowego forum dyskusyjnego, przeznaczonej pod urzędowanie organu właściwego. W ciągu następnych 7 dni inni obywatele mogą przyłączyć się do wniosku, który uznaje się za wniesiony w brzmieniu zgodnym z projektem w chwili przyłączenia się wystarczającej liczby obywateli dla jego wniesienia.
3. Wniosek określa przedmiot referendum oraz treść pytań referendalnych i opcji głosowania dla każdego z pytań. Treść pytań ani opcji głosowania nie może zmierzać do narzucenia ani zasugerowania określonego rozstrzygnięcia.
Art. 27. 1. Właściwy organ zarządza referendum niezwłocznie po wniesieniu odpowiedniego wniosku.
2. Może się uprzednio zwrócić do Sądu Królestwa o orzeczenie w sprawie dopuszczalności przedmiotu referendum lub treści pytań referendalnych i opcji głosowania.
3. Głosowanie wyznacza się na weekend jednego z dwóch najbliższych tygodni.
4. Akt zarządzenia referendum określa zgodnie z wnioskiem przedmiot referendum oraz treść poszczególnych pytań referendalnych i opcji głosowania, z dodaniem opcji głosu obojętnego, a także zawiera datę głosowania.
Art. 28. 1. Uprawniony oddaje w głosowaniu pojedynczy głos, wybierając jedną opcję głosowania dla każdego pytania referendalnego.
2. Głos oddany niezgodnie z przepisami ustawy jest nieważny.
Art. 29. 1. Niezwłoczenie po zakończeniu głosowania, organ wyborczy zlicza głosy, a następnie ustala i obwieszcza wyniki głosowania.
2. Obwieszczenie zawiera:
[offset=6]1) liczbę uprawnionych;
2) liczbę uprawnionych, którzy wykonali prawo głosu;
3) liczbę głosów oddanych w poszczególnych opcjach i dla poszczególnych pytań referendalnych;
4) liczbę głosów nieważnych;
5) pouczenie o prawie wniesienia protestu referendalnego i treści odpowiednich przepisów ustawy.[/offset]
Art. 30. 1. Ważność referendum bada się i stwierdza w terminie 14 dni od dnia obwieszczenia wyników głosowania.
2. Nieważność wyborów stwierdza się tylko, jeśli stwierdzone uchybienia w ich zarządzeniu, przeprowadzeniu lub ustalaniu wyników głosowań mogły mieć wpływ na ich wynik.
3. W terminie dwóch dni od dnia obwieszczenia wyników głosowania, uprawnionemu przysługuje protest referendalny przeciwko ważności referendum do Sądu Królestwa. Protest skierowany jest przeciwko organowi zarządzającemu referendum i organowi wyborczemu łącznie.
Dział IVArt. 31. W ustawie federalnej z dnia 28 października 2016 r. — Kodeks karny wprowadza się następujące zmiany:
Przepisy wprowadzające
[offset=6]1) po art. 22 dodaje się art. 22a w brzmieniu:[/offset]
[offset=12]„Art. 22a. 1. Kto fałszuje wynik wyborów albo referendum, podlega karze banicji na czas nie krótszy od 1 miesiąca.
2. Kto przekupuje dysponującego prawem głosu albo w inny sposób, niezgodnie z prawem, wpływa na wynik wyborów albo referendum, podlega karze ograniczenia wolności na czas nie krótszy od 1 miesiąca.
3. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 albo 2 popełnia go w związku ze sprawowaniem władzy publicznej, podlega karze banicji na czas nie krótszy od 3 miesięcy.”;[/offset]
[offset=6]2) w rozdziale X dodaje się art. 47a w brzmieniu:[/offset]
[offset=12]„Art. 47a. Kto narusza tajność głosów oddanych w wyborach albo referendum, podlega karze banicji albo karze ograniczenia wolności.”.[/offset]
Art. 32. Tracą moc dekret królewski z dnia 4 kwietnia 2016 r. — Ordynacja wyborcza oraz ustawa federalna z dnia 19 stycznia 2018 r. o referendach.
Art. 33. Do wyborów i referendów zarządzonych przed wejściem w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 34. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.