KONSTYTUCJA
KRÓLESTWA DREAMLANDU
z dnia ...Artykuł 1.(1) Królestwo Dreamlandu jest wirtualnym, demokratycznym państwem.
Wspólnota i państwo
(2) Państwo jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli dreamlandzkich.
(3) Państwo szanuje wolność człowieka, stwarza każdemu obywatelowi sposobność do zastosowania i rozwoju jego zainteresowań, talentów i umiejętności dla powiększenia wspólnego dobra, a mając na względzie interes publiczny, reguluje, ukierunkowuje i organizuje życie wspólnoty.
(4) Państwo strzeże własnej niepodległości i suwerenności, nienaruszalności własnych granic, porządku konstytucyjnego oraz bezpieczeństwa obywateli. Zapewnia ono porządek publiczny i chroni moralność publiczną.
(5) Państwo uczestniczy w życiu społeczeństwa ogólnomikroświatowego, popierając sprawiedliwy pokój i współpracę między państwami wirtualnymi, otaczając opieką własnych obywateli i strzegąc interesu publicznego oraz przestrzegając swoich zobowiązań międzynarodowych.
Artykuł 2.(1) Prawem obywatela dreamlandzkiego jest pełne uczestnictwo w życiu wspólnoty. Może on być pozbawiony tego prawa albo ograniczony w jego wykonywaniu wyłącznie w drodze bądź na podstawie ustawy.
Obywatele
(2) Obywatela dreamlandzkiego obowiązuje wierność państwu. Ma on prawo i obowiązek współdecydować o sprawach publicznych, zasiadając w Parlamencie Królestwa z głosem równym innym obywatelom. Może być pozbawiony tego prawa wyłącznie ulegając odpowiedzialności karnej, w drodze wyroku sądowego.
(3) Obywatel dreamlandzki ma prawo zajmować stanowiska państwowe i samorządowe, z zastrzeżeniem odrębnych, prawnych wymogów ku temu. Ustawa określi możliwość zajmowania niższych stanowisk państwowych i samorządowych przez cudzoziemców.
(4) Obywatelstwo dreamlandzkie nadaje Król, co ustawa dookreśli. Wobec niego można się obywatelstwa dreamlandzkiego zrzec.
(5) Ustawa określi wygaśnięcie obywatelstwa dreamlandzkiego, przy czym może ono następować wyłącznie wskutek długotrwałej nieaktywności w życiu wspólnoty, długotrwałego niezasiadania w Parlamencie Królestwa lub poważnego zaniedbania obowiązków związanych z zasiadaniem w parlamencie.
(6) Król może odebrać obywatelstwo dreamlandzkie osobie, która jest jednocześnie obywatelem państwa obcego i uchybia obowiązkom obywatelskim względem państwa dreamlandzkiego, co ustawa dookreśli.
(7) Parlament Królestwa może odebrać obywatelstwo dreamlandzkie oznaczonej osobie, co ustawa dookreśli, stanowiąc większością co najmniej trzech czwartych wszystkich głosów.
(8) Pozbawienie lub ograniczenie praw publicznych obywatela dreamlandzkiego może nastąpić ogólnie, w drodze ustawy, wobec osób będących jednocześnie obywatelami państw obcych, oraz jednostkowo, w drodze wyroku sądowego i na podstawie ustawy, w związku z popełnieniem przestępstwa przeciwko państwu lub przestępstwa z nadużyciem władzy publicznej.
Artykuł 3.(1) Państwo popiera oddolny udział obywateli dreamlandzkich w sprawowaniu władzy publicznej, przekazując odpowiednią część swoich zadań samorządom.
Samorządy
(2) Samorząd wykonuje przekazane mu zadania niezależnie i we własnym imieniu. Jego działalność podlega nadzorowi władzy państwowej co do jej legalności i zgodności z interesem publicznym. Ustawy określą bliższe przesłanki oraz środki państwowego nadzoru nad samorządami.
(3) Ustawa określi zasady i tryb przeprowadzenia zasadniczego podziału terytorialnego państwa oraz ustanowi samorząd miejscowy. Samorząd miejscowy może w szczególności być zorganizowany na zasadzie feudalnej.
(4) Ustawy mogą nadto ustanawiać samorządy innych rodzajów.
Artykuł 4.(1) Prawo jest granicą wolności człowieka i podstawą działania władzy publicznej.
Prawo
(2) Wobec prawa wszyscy są równi. Nikt nie może być prawnie dyskryminowany z jakiejkolwiek przyczyny.
(3) Konstytucja jest prawem najwyższym. Prawodawstwo jest związane porządkiem konstytucyjnym.
(4) Stanowienie prawa państwowego następuje w drodze ustaw, dekretów i rozporządzeń, które wydają organy władzy państwowej określone Konstytucją.
(5) Oprócz spraw wymienionych osobno w Konstytucji, w drodze ustawy następuje zmiana Konstytucji oraz określenie odpowiedzialności karnej i ciężarów publicznych. Poza tymi sprawami wszelkie prawa mogą być stanowione zarówno w drodze ustawy, jak i dekretu. W tym zakresie ustawa i dekret są sobie równorzędne.
(6) Rozporządzenie wydaje się z upoważnienia ustawy albo dekretu, dla ich wykonania. Nie może ono stać w sprzeczności z ustawą ani dekretem.
(7) Tam, gdzie utrwalił się jako obowiązujący zwyczaj, zgodny z prawem stanowionym, jest on szanowany przez władzę publiczną i wiąże powszechnie jako prawo zwyczajowe.
Artykuł 5.(1) Król ma prawo wyznaczenia następcy tronu. Ustawa dookreśli sukcesję królewską.
Król
(2) Parlament Królestwa może złożyć Króla z tronu, stanowiąc większością co najmniej trzech czwartych wszystkich głosów, oraz wybrać następnie nowego Króla. Ustawa dookreśli tryb złożenia Króla z tronu i wyboru nowego Króla w takim przypadku.
(3) Król uosabia jedność państwa. W nim skupia się całość władzy państwowej. Zapewnia on spoistość wspólnoty obywateli dreamlandzkich.
(4) Król stanowi prawo, wydając ustawy na wniosek Parlamentu Królestwa, dekrety na wniosek albo za zgodą Kolegium Ministrów, a rozporządzenia samodzielnie. Wnioski w tych sprawach rozpatruje ciągu tygodnia od ich doręczenia. Otrzymany projekt ustawy może odesłać do ponownego rozpatrzenia, a projekt dekretu przesłać parlamentowi do zatwierdzenia.
(5) Z wyjątkiem spraw określonych Konstytucją, Król prowadzi sprawy publiczne i zapewnia wykonanie prawa państwowego przez Rząd Królewski, który powołuje i rozwiązuje.
(6) Król samodzielnie nadaje i odbiera szlachectwo i tytuły arystokratyczne oraz sprawuje zwierzchnictwo dworu królewskiego. Działając na wniosek albo za zgodą Rządu Królewskiego, nadaje i odbiera obywatelstwo dreamlandzkie, reprezentuje państwo na zewnątrz, wypowiada wojnę i zawiera pokój, ratyfikuje i wypowiada wymagające ratyfikacji traktaty, przyjmuje poselstwa obce i wysyła poselstwa państwowe, sprawuje najwyższe zwierzchnictwo sił zbrojnych, dysponuje państwową infrastrukturą informatyczną, przyznaje i odbiera pozostałe zaszczyty państwowe i wykonuje inne, przyznane mu prawem uprawnienia. Jeśli ustawa nie stanowi inaczej, rząd działa w tych sprawach przez Pierwszego Ministra.
(7) Król, działając w porozumieniu z Kolegium Ministrów, wprowadza stany nadzwyczajne. Ustawa określi rodzaje stanów nadzywczajnych, przyczyny ich wprowadzania oraz szczególne środki, jakie mogą być zarządzone podczas ich obowiązywania. Środki te mogą obejmować w szczególności zawieszenie obowiązywania niektórych przepisów prawa, w tym Konstytucji, oraz zmianę organizacji i trybu działania władzy publicznej.
(8) Król jest źródłem sprawiedliwości, którą sprawuje osobiście albo przez Sąd Królewski. Za swoje czyny z czasu panowania nie podlega żadnej odpowiedzialności prawnej, a za inne nie może być do niej pociągany w czasie panowania. Przysługuje mu prawo łaski.
Artykuł 6.(1) Rząd Królewski składa się z Pierwszego Ministra i innych ministrów.
Rząd Królewski
(2) Wszyscy ministrowie zebrani pod przewodnictwem Pierwszego Ministra stanowią Kolegium Ministrów.
(3) Raz na trzy miesiące, Parlament Królestwa wyznacza kandydata na stanowisko Pierwszego Ministra. Król rozwiązuje dotychczasowy Rząd Królewski i powołuje nowy rząd na wniosek wyznaczonego kandydata. Król może zażądać od parlamentu wcześniejszego wyznaczenia kandydata na stanowisko Pierwszego Ministra.
(4) Jeśli Parlament Królestwa nie wyznaczy kandydata na stanowisko Pierwszego Ministra we właściwym czasie, który dookreśli ustawa, Król rozwiąże dotychczasowy Rząd Królewski i powoła nowy rząd samodzielnie.
(5) Król dokonuje zmian w składzie Rządu Królewskiego na wniosek Pierwszego Ministra. Odwołuje oznaczonego ministra na wniosek Parlamentu Królestwa, uchwalony bezwzględną większością oddanych głosów.
(6) Król rozwiązuje Rząd Królewski samodzielnie albo na wniosek Parlamentu Królestwa, uchwalony większością co najmniej trzech piątych oddanych głosów. Rozwiązawszy rząd, Król powołuje rząd tymczasowy. Ustawa może określić ograniczenie uprawnień rządu tymczasowego.
(7) Rząd Królewski prowadzi wszelkie sprawy publiczne, niezastrzeżone innym organom władzy publicznej, oraz zapewnia wykonanie prawa państwowego, także posługując się do tego administracją rządową. Kierunki jego działania określają uchwały Kolegium Ministrów, a także wytyczne Pierwszego Ministra.
(8) Ustawa albo dekret może upoważnić Kolegium Ministrów, określonego ministra albo określonych ministrów we współdziałaniu do wydania rozporządzenia w określonej sprawie.
(9) Ustawa lub dekret określi organizację i tryb działania Rządu Królewskiego, a szczególnie podział jego uprawnień między Kolegium Ministrów i poszczególnymi ministrami.
Artykuł 7.(1) Obywatele dreamlandzcy gromadzą się w Parlamencie Królestwa.
Parlament Królestwa
(2) Parlament Królestwa uchwala projekty ustaw, zatwierdza przesłane mu przez Króla projekty dekretów, wyznacza kandydatów na stanowisko Pierwszego Ministra, kontroluje działalność Rządu Królewskiego oraz rozważa sprawy publiczne.
(3) Parlament Królestwa rozpatruje wszystkie sprawy jawnie. O ile Konstytucja nie stanowi inaczej, rozstrzyga on zwykłą większością głosów przy udziale co najmniej jednej trzeciej zasiadających w nim obywateli.
(4) Rozpatrywany ponownie projekt ustawy uchwala się większością co najmniej trzech piątych oddanych głosów. Rozpatrywany po raz pierwszy projekt ustawy zmieniającej Konstytucję uchwala się większością co najmniej trzech piątych wszystkich głosów, a rozpatrywany ponownie większością co najmniej dwóch trzecich wszystkich głosów.
(5) Parlament Królestwa może zająć stanowisko w każdej sprawie publicznej, o ile nie naruszy przez to niezależności Sądu Królestwa ani niezawisłości sędziowskiej. Stanowisko parlamentu nie wiąże innych organów władzy publicznej.
(6) Obywatel dreamlandzki, zasiadający w Parlamencie Królestwa, może składać zapytania do Króla i Rządu Królewskiego w sprawach z zakresu ich działalności. Ustawa dookreśli to prawo.
(7) Ustawa określi organizację i tryb działania Parlamentu Królestwa.
Artykuł 8.(1) Ustawa może ustanowić Sąd Królewski. Wówczas określi ona organizację sądu i tryb postępowania sądowego.
Sąd Królewski
(2) Sąd Królewski składa się z sędziów, powoływanych i odwoływanych przez Króla. Za zgodą Parlamentu Królestwa, także sam Król może zasiąść w sądzie. Uchwalona zgoda obowiązuje przez trzy miesiące i może być w każdym czasie cofnięta.
(3) Sąd Królewski, a w jego braku Król, sprawuje wymiar sprawiedliwości, obejmujący także kontrolę działalności organów władzy publicznej co do jej legalności.
(4) Sąd Królewski jest niezależny, a jego sędziowie niezawiśli. Przy orzekaniu podlegają oni wyłącznie Konstytucji i prawu.
***
PRZEPISY WPROWADZAJĄCE
KONSTYTUCJĘ KRÓLESTWA DREAMLANDU
z dnia ...Artykuł 1.Konstytucja Królestwa Dreamlandu z dnia ..., zwana dalej „nową konstytucją”, wchodzi w życie z dniem wejścia w życie niniejszych przepisów.
Artykuł 2.Traci moc Karta Konstytucyjna z dnia 9 lutego 2016 r., zwana dalej „starą konstytucją”.
Artykuł 3.Zachowują moc ustawy i dekrety obowiązujące zgodnie ze starą konstytucją, na ile nie są sprzeczne z nową konstytucją.
Artykuł 4.(1) Traci moc ustawa z dnia 18 października 2019 r. o obywatelstwie dreamlandzkim.
(2) Traci moc ustawa z dnia 24 lipca 2018 r. — Ordynacja referendalna.
Artykuł 5.(1) Do czasu wejścia w życie ustawy o sukcesji królewskiej, sprawy te określa dekret królewski z dnia 2 sierpnia 2019 r. o sukcesji królewskiej.
(2) Na ten czas dekret ów uzyskuje moc ustawy.
(3) W dekrecie z dnia 6 marca 2018 r. o regencji art. 4 otrzymuje brzmienie:„Art. 4. 1. Regencja może w pierwszym rzędzie być ustanowiona przez panującego Króla (regencja przedstawicielska).
2. Regencja może także być ustanowiona przez ustępującego Króla, rozpocząć się z mocy prawa albo być ustanowiona przez Parlament Królewski, na podstawie art. 6 dekretu królewskiego z dnia 2 sierpnia 2019 r. o sukcesji królewskiej (regencja samoistna).
3. Ustanowienie regencji następuje jednocześnie z powołaniem Regenta albo Rady Regencyjnej.”.Artykuł 6.(1) Traci moc ustawa federalna z dnia 22 stycznia 2017 r. o Sądzie Królestwa.
(2) Traci moc ustawa federalna z dnia 22 stycznia 2017 r. o postępowaniu sądowym.
Artykuł 7.(1) Po upływie trzech, a następnie sześciu miesięcy od wejścia w życie nowej konstytucji, Parlament Królestwa rozważy potrzebę uchwalenia zmian w tejże.
(2) Przedstawione wówczas projekty ustaw o zmianie nowej konstytucji będą uchwalone bezwzględną większością oddanych głosów. Jeśli Król odeśle je do ponownego rozpatrzenia, będą uchwalone ponownie na zasadach ogólnych.
(3) Tryb zmiany nowej konstytucji na podstawie przepisów niniejszego artykułu dookreśli ustawa.
Artykuł 8.Niniejsze przepisy wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Drodzy Współobywatele, przedstawiam Wam swój projekt ustrojowy.
Niejako wzorem autorów pozostałych projektów konstytucji, także i ja chciałbym w dalszym toku omówić szczegółowo poszczególne artykuły mojego przedłożenia. Jak sądzę, będzie to przystępniejsze od ściany testu, a także umożliwi prowadzenie bardziej uporządkowanej dyskusji. Postaram się, aby komentarze do kolejnych artykułów ukazywały się codziennie. Natomiast dziś chciałbym nakreślić tylko ogólne założenia mojego projektu.
Projekt jest krótki. Pracując nad nim, przyjąłem założenie regulowania na poziomie konstytucyjnym tylko tych kwestii, które muszą się tam znaleźć. Jego przepisy wielokrotnie odsyłają określenie szczegółów ustrojowych do ustaw. Przy czym ustawom przypada nie tylko dookreślenie technicznych szczegółów, ale także współkształtowanie w pewnym zakresie samych ram ustroju państwa. W rezultacie dostosowywanie ich do zmieniających się potrzeb rzeczywistości i poglądów większości ma stać się łatwiejsze. Z drugiej strony konstytucja zawierająca w sobie tylko samo jądro organizacji państwa, poddająca się ustawowemu i interpretacyjnemu dookreślaniu, może stanowić trwały i niezmienny fundament ustrojowy, co sprzyja budowaniu poszanowania dla prawa, a także swoistego mitu państwowego spajającego wspólnotę. Wreszcie: zwięzła konstytucja, zajmująca jedynie 60% objętości obowiązującej Karty Konstytucyjnej, będzie w oczywisty sposób przyjaźniejsza w odbiorze. To także ma sprzyjać wykształcaniu się bardziej świadomego ducha obywatelskiego.
Mimo swojej zwięzłości projekt nadaje państwu ramy nie tylko organizacyjne, ale także aksjologiczne. Karta Konstytucyjna właściwie milczy o celach państwa i zasadach przyświecających działalności jego organów, regulując tylko formę, ale nie treść rządzenia. Odpowiedzią na ten brak jest pierwszy artykuł mojego projektu, wytyczający kierunki działania władzy publicznej. Bliżej przedstawię je, omawiając odrębnie ten artykuł. W tym miejscu chciałbym wskazać szczególnie na jedną kwestię. Już pierwsze zdanie projektu określa Królestwo Dreamlandu jako państwo wirtualne, nawiązując tym samym do tradycji dreamlandzkiego dorobku konstytucyjnego od 2002 roku, przerwaną jednak przez Kartę Konstytucyjną. Nie jest to tylko proste stwierdzenie faktu. Państwo wirtualne, choć powstało, by naśladować państwo realne, ze swojej istoty ma od niego całkowicie odmienny charakter. Jest związkiem osób, a nie organizacją terytorialną. Nie ma charakteru przymusowego i nie służy zapewnieniu obywatelom węziej czy szerzej rozumianego indywidualnego bezpieczeństwa, lecz zrzesza ich dla zapewnienia im rozrywki, a w swoich lepszych wersjach także i możliwości doskonalenia się w szerokim gronie innych osób. Te różnice sprawiają, że instynktownie przenoszone na jego płaszczyznę poglądy polityczne z realnego świata nierzadko okazują się nieadekwatne dla sprostania jego wyzwaniom i potrzebom. Konstrukcja ustrojowa zaproponowana w projekcie opiera się na świadomości specyfiki państwa wirtualnego.
Przedłożenie dokonuje szeregu znaczących przesunięć kompetencji w obrębie aparatu państwowego. Nie należy jednak mówić w tym kontekście o wzmacnianiu jednych organów władzy publicznej kosztem drugich. Zasadniczym celem jest wydzielenie każdemu organowi pewnego zakresu działania, w którym ma on być obdarzony jak najwyższą sprawczością. Chcę zerwania z instytucjonalną paranoją i systemem wzajemnego paraliżowania się, które definiują stosunki ustrojowe na gruncie Karty Konstytucyjnej. Organizację państwa należy oprzeć w większej mierze na wzajemnym zaufaniu i dobrych obyczajach politycznych. Kryzysowa sytuacja, w której się znaleźliśmy, może być do tego najlepszym asumptem. W tak wąskim i — mimo wszystko — zdeterminowanym gronie możemy wreszcie uwierzyć w swoje dobre chęci. Szczególnym czynnikiem zaufania projekt czyni zaś Króla, powierzając mu dbałość o spoistość wspólnoty obywatelskiej i krzewienie wysokiej kultury politycznej.
Żywię przekonanie, że państwo wirtualne istnieje dzięki bieżącej aktywności jego obywateli. Dziedzictwo jest rzeczą piękną, czasem inspirującą, ale bez krążenia krwi w organizmie tu i teraz niebawem nadawałoby się tylko na muzeum. Z tej konstatacji wypływa z kolei idea, że państwo stanowi w każdym czasie własność wszystkich, którzy je budują. Nie jednostki, dynastii czy elity. Projekt zakłada więc ideał świadomego i aktywnego obywatelstwa, jednoznacznie przesądzając, że ma ono stanowić pewien elitarny przywilej, a nie status uzyskiwany od kliknięcia w systemie informatycznym. Celem jest świadome budowanie autentycznej wspólnoty, spoistej, pluralistycznej, ale przy tym zdolnej do zgodnego współdziałania i realizowania wspólnych projektów. To wymaga jednak przeprowadzania pewnego wstępnego doboru kandydatów na obywateli. W tym celu projekt konstytucji przewiduje możliwość powierzania niższych stanowisk państwowych i samorządowych cudzoziemcom, pozwalając na ich sprawdzenie przed przyłączeniem do wspólnoty. Gdy ktoś już staje się obywatelem, przysługuje mu prawo pełnego uczestnictwa w życiu zbiorowym i współdecydowania o sprawach publicznych na zasadzie równości. Odebranie obywatelstwa jest możliwe jedynie w związku z różnymi postaciami nieaktywności, naruszeniem obowiązków obywatelskich przez multipaszportowca albo wdrożeniem procedury ostracyzmu, która jest jednak rozwiązaniem przewidzianym tylko na ekstremalne przypadki i obwarowana koniecznością uzyskania wyjątkowo wysokiej kwalifikowanej większości.
W warunkach państwa wirtualnego wspólnota jest jednak dynamicznie zmienna co do składu osobowego, kierunku politycznego, a przede wszystkim poziomu aktywności. Łatwo rozmywa się w jej gronie odpowiedzialność za sprawy publiczne. Pobudzenie jej do działania następuje w praktyce dzięki wysiłkowi zdeterminowanej jednostki czy grupy, stanowiącej polityczną awangardę państwa. Projekt konstytucji zmierza do stworzenia tej awangardzie jak najszerszych możliwości działania. Niech ona podrywa swoich zwolenników do działania, niech wytrąca przeciwników ze stanu zadowolenia, mobilizuje do oporu i kontrreakcji. Na płaszczyźnie ustrojowej oznacza to złożenie w ręce rządu nie tylko ogółu wykonawstwa, ale także możliwości stanowienia prawa, przez które także wyraża się wszak politykę państwową. Rząd pochodzi z wyboru wspólnoty, ale raz wybrany, ma być dość trudny do utrącenia. Wszystko po to, aby zapewnić mu niezależność od bieżących fluktuacji w łonie wspólnoty oraz zdolność całościowego realizowania spójnego programu, zamiast indywidualnego negocjowania każdego z jego punktów czy uciekania się do grożenia odejściem. Nad działaniem rządu czuwa Król, nie bierze on jednak odpowiedzialności za każde jego posunięcie z osobna. Jako strażnik spoistości wspólnoty obywatelskiej dba, aby awangarda nie przekroczyła granicy między zdecydowanym działaniem i mobilizowaniem swoich przeciwników do oporu a eliminacją ich z życia publicznego i petryfikacją stosunków politycznych. Rozlicza ją także z faktycznej skuteczności w korzystaniu ze stojących przed nią szerokich możliwości oddziaływania na życie zbiorowe. W razie kryzysowej sytuacji jest zdolny wysadzić zły rząd z siodeł.
Projekt zmierza do restauracji państwowego decorum i monarchicznej narracji. Przewiduje wykonywanie licznych czynności o symbolicznie istotnym znaczeniu przez króla, chociaż działajacego w warunkach związania stanowiskiem rządowym. Wyróżnia jako prerogatywę królewską prowadzenie polityki noblitacyjnej, która powinna być narzędziem promowania dobrych obyczajów politycznych. Otwiera także drogę do ustanowienia samorządu szlacheckiego, który mógłby stać się platformą dla oddolnego kształtowania zdrowego etosu obywatelskiego.
Tyle co do ogólnych idei. Szczegóły wkrótce.
